Nettó eignir og skuldir eftir aldursbilum. Heimild: RSK.

Í framhaldi af fyrra innleggi um eigna- og skuldstöðu kynslóða barst vefsíðunni ábending um að áhugavert væri að reikna hreina eign eða skuld hvers aldursbils. Myndin hér til hægri byggir á sömu gögnum frá Ríkisskattstjóra og sýnir nettó stöðu hvers aldursbils í árslok 2011.  Heildarskuldir einstaklinga í hverju aldursbili eru dregnar frá heildareignum og táknuð með grænu súlunum til vinstri. Ef skuldirnar eru hærri en eignir er nettó skuldastaða táknuð með rauðu súlunum til hægri.  Ríkisskattstjóri telur samskattaða einstaklinga með því aldursbili, sem eldri sambúðaraðilinn tilheyrir.

Nettó eignarhluti í fasteignum að frádregnum skuldum vegna þeirra árið 2011. Heimild: RSK.

Ef aðeins er tekið tillit til eignarhluta í fasteignum og skuldir vegna þeirra lítur staðan út eins og sýnt er á seinni myndinni. Í báðum myndum eru dekkri litir notaðir til þess að tákna stöðu kynslóða, sem fyrrverandi ráðherra beindi spjótum sínum að í nýlegri blaðagrein og varð tilefni til hvassra orðaskipta í fjölmiðlum og á netinu.

Fyrir neðan eru hreyfimyndir sem sýna samanlagða hreina eign eða skuld allra einstaklinga í sérhverju aldursbili fyrir öll ár frá 1994 til 2011. Fjárhæðir eru táknaðar í milljörðum króna á verðlagi hvers árs.

Þegar aðeins er tekið mið af fasteignum og skuldum vegna fasteigna hefur staðan þróast eins og sýnt er hér fyrir neðan.

Í fyrri færslu var fjallað um aldurspíramíta og aldurssamsetning Íslendinga sýnd yfir tímabilið frá 1841 til 2011. Í kjölfarið vaknaði hugmynd hjá höfundi um að tákna eignir og skuldir einstaklinga eftir aldursbilum með áþekkum hætti. Þótt það tengist tryggingastærðfræði ekki með beinum hætti þá á þetta vel við. Enda er einnig markmið með þessu bloggi að túlka gögn með áhugaverðum hætti þegar því verður við komið.

Eignir og skuldir samtals 2011. Heimild: RSK.

Að sýna eignir og skuldir á þennan hátt kann sér í lagi að vera viðeigandi í ljósi umræðu, sem spratt af nýlegri blaðagrein fyrrverandi ráðherra. Í greininni vændi hann fólk á aldrinum 30 til 45 ára sem byggi á höfuðborgarsvæðinu um að hugsa helst um eigin hag en lítið annars.  Aðrir voru til að taka upp hanskann fyrir kynslóðina, sem ráðherrann fyrrverandi kallaði sjálfhverfa, og benda á breytingar á nettó eignarstöðu þessa hóps í kjölfar efnahagshruns. Það er til lítils að rifja upp í smáatriðum hver sagði hvað í umræðunni sem upphófst í kjölfarið.

Fasteignir og fasteignaskuldir 2011. Heimild: RSK.

Hreyfimyndin hér fyrir neðan sýnir heildareignir og heildarskuldir einstaklinga og sambúðaraðila á hverju fimm ára aldursbili frá 1994 til 2011. Myndin til hægri sýnir stöðuna á síðasta ári. Byggt er á upplýsingum úr skattframtölum, sem finna má á vef Ríkisskattstjóra. Kynslóðin, sem styrinn stendur um, er táknuð með dekkri lit, lesendum til glöggvunar. Raunar er aldursbilið hér aðeins víðara þar eð flokkun Ríkisskattstjóra eftir fæðingarári miðast við heilan og hálfan áratug. Í gögnunum frá skattyfirvöldum eru samskattaðir taldir með því ári, sem eldri einstaklingurinn tilheyrir.

Fjárhæðir eru í milljörðum króna og sýndar á verðlagi hvers árs. Það er óþarfi að flækja framsetninguna með því að reikna öll ár til núvirðis en leyfa heldur áhrifum mikilla nafnverðshækkana á fasteignamarkaði að koma fram.

Ef aðeins eru teknar fasteignir og skuldir vegna fasteigna lítur myndin út eins og sýnt er hér á eftir. Ofar til vinstri má sjá mynd sem sýnir stöðuna í lok árs 2011.